December 2017
Bijna Kerst, maar waarschijnlijk niet wit. Jammer, want het lijkt alsof het hele land wat zachter wordt als het sneeuwt. Mensen worden weemoedig, sommigen baldadig (ik) en het brengt jeugdherinneringen boven.
De fabel ‘Als ik weer klein ben’ van Janusz Korczak sluit daar naadloos op aan. Hij schreef het boek al in 1925. Ik las het jaren geleden, maar bij herlezen raakte het me extra.
Een uitgebluste leraar verandert terug in een kleine schooljongen. Hij beschrijft zijn dagen tussen thuis en school en daaruit blijkt mooi hoe volwassenen het gedrag van kinderen vaak totaal verkeerd begrijpen. Hoe kinderen nou eenmaal helemaal in het ‘nu’ leven. Als er betoverende sneeuw valt, is dát waar het om gaat en dan kún je gewoon niet opletten in de klas. Bij kinderen is echt verdriet diep en rauw en plezier is volle pret. Die intensiteit zijn veel volwassenen onderweg kwijtgeraakt. Maar soms komt het boven, zoals wanneer er sneeuw valt. Of als het Kerst is met herinneringen aan vroeger. Een goed moment om dit boek te lezen; een aanrader voor iedereen die kind is geweest en dat (af en toe) nog weet.
Janusz Korczak was een Poolse kinderarts, pedagoog en kinderboekenschrijver (1879-1942) die gezien kan worden als de grondlegger van kinderrechten. Hij had – zeker voor die tijd – revolutionaire ideeën over opvoeden en omgaan met kinderen. Zo liet hij kinderen een eigen parlement, gerechtshof en krant organiseren. Hij werd een legende omdat hij in 1942 weigerde om de bijna 200 joodse kinderen uit het weeshuis dat hij bestuurde, in de steek te laten. Hij vergezelde ze naar het vernietigingskamp Treblinka waar ze werden omgebracht. Alle boeken van Korczak zijn zeer lezenswaardig en nog altijd actueel.